بدون تردید فرزند آوری و پدر و مادر شدن یکی از پر احساس ترین تجربیات هر انسانی است. این تمایل فطری است و برای تداوم نسل و بقاء انسان ها ضروری می باشد. لازم است بدانید در سنین بالاتر نیز احتمال بارداری و فرزندآوری سالم با مراقبت های لازم میسر است.
تولد نوزاد، نشانه دیگری از معجزه عشق و زندگی میان زوجینی است که پیوندشان را مستحکم‌تر کرده‌اند. نخستین کلمه‌ای که کودک به زبان می‌آورد، اولین قدمی که برمی‌دارد، نخستین دندانی که در می‌آورد، اولین جشن تولدی که برایش گرفته می‌شود و ... از نقاط عطف زندگی زناشویی به شمار می‌آیند. یکی از بهترین هدایایی که زوجین می‌توانند به یکدیگر بدهند و پیوندشان را مستحکم کنند، تولد فرزند است؛ بنابراین بايد برای تغییرات اجتناب‌ناپذیری که تولد فرزند در روش زندگی شما ايجاد خواهد کرد آماده شويد.
با پیروی از رژیم غذایی سالم، ورزش و اجتناب از عوامل مضر پیش از آغاز بارداری، فرصت باروری و به دنیا آوردن فرزند سالم را به دست آورید.
درباره انتظارات و ایده‌هایتان برای بچه‌دار شدن با همسرتان گفتگو و برای آن برنامه‌ریزی کنید.
اگر پس از یک سال تلاش، باردار نشدید، به پزشک مراجعه کنید.
اگر اضافه‌وزن دارید، با ورزش کردن و کاهش وزن می‌توانید احتمال باروری را افزایش دهید.
ورزش پیش از بارداری سبب حفظ و بهبود تندرستی مادر می‌شود تا بتواند نوزاد خود را سالم به دنیا آورد.
ورزش در حین بارداری، می‌تواند سبب نیرومند شدن عضلاتی شود که از مفاصل و ستون فقرات مادر حفاظت می‌کنند.
سیگار کشیدن و مصرف الکل، احتمال ناباروری و سقط‌جنین را افزایش می‌دهد.
بهتر است زنان مصرف اسید فولیک را قبل از بارداری شروع و تا سه ماهه نخست بارداری ادامه دهند تا بارداری سالم تری را تجربه کنند.
بررسی هاي کشوري نشان می دهد که زوجین ایرانی تمایل به داشتن بیش از 2 فرزند دارند. تحقیق کشوري انجام شده در سال 1393 نشان داد: زوج هایی که تازه ازدواج می کنند خواهان داشتن 2/3 فرزند هستند. نتیجه نظرسنجی از زوجین ایرانی که 6-5 سال از ازدواج آنها گذشته است نشان می دهد که تمایل به داشتن 2/8 فرزند دارند. در حال حاضر حدود 19 درصد خانواده هاي کشور تک فرزند هستند. در خیلی از موارد غفلت از فرزندآوري به موقع باعث می شود که خانواده ها نتوانند به تعداد فرزند دلخواه خود دست یابند.
باید بدانید که افزایش سن خانم ها باعث کاهش شانس باروري موفق می شود. دلیل آن هم این است که ممکن است فرد با افزایش سن به برخی بیماري هاي مزمن مانند فشار خون، دیابت، بیماري هاي قلبی و ... مبتلا شود که در صورت بارداري نیازمند مراقبت هاي بیشتر بوده و احتمال بارداري هاي نیازمند مراقبت و توجه ویژه را افزایش می دهد. همچنین به تاخیر انداختن بارداري، احتمال ناباروري، عوارض حاملگی، عوارض جنینی و مشکلات هنگام زایمان را افزایش می دهد.
به همین خاطر است که باید همه زوج ها در اولین فرصت ممکن به تعداد فرزند دلخواه خود دست یافته و از تاخیر هاي بدون دلیل پرهیز کنند. به یاد داشته باشیم که از دست دادن فرصت هاي خوب، همیشه قابل جبران نیست.
اگرچه عوامل بسیار زیادی در گرایش به تک فرزندی می توانند نقش داشته باشند، نتایج بررسی ها نشان می دهد عدم آگاهی از پیامدهای تک فرزندی نقش مهمی بر رواج این پدیده دارد. احتمال تک فرزندی با افزایش تحصیلات و اشتغال زنان افزایش می یابد.
معایب تک فرزندی از بعد خانواده
ممکن است کودک احساس کند که:
تنها است.
نمی تواند با خواهر/ برادر خود تعامل داشته باشد.
در خانه ای که زندگی می کند فضای کودکی وجود ندارد، چون همیشه تعداد بزرگسالان بیشتر از کودکان است.
برای بهتر بودن در درس و دیگر فعالیت ها تحت فشار بیشتری از طرف خانواده است.
به خاطر دلواپسی های بیش از حدی که والدین بریا محافظت از او دارند، از آزادی های لازم و متناسب سن خود برخوردار نیست.
ممکن است کودک:
به دلیل توجه زیاد پدر و مادر و سایر بستگان نزدیک از اعتماد به نفس کمتري برخوردار باشد.
به دلیل نداشتن خواهر/ برادر فرصت تجربه برخی از احساسات و چگونگی کنترل و مدیریت آن ها را نداشته باشد.
به دلیل نداشتن ارتباط با خواهر/ برادر در ذهن و خیال خود با دوستان خیالی بازي کند.
بخاطر مراقبت بیش از حد پدر و مادر، از دخالت آنها در کارش خسته شود.
به دلیل نداشتن برادر/ خواهر و ارتباط با آن ها تمایل (بیش از حد) به اسباب بازي و حیوانات داشته باشد.
تحمل کمتر و حساسیت بیشتر نسبت به رفتار دیگران داشته باشد (انتظار رفتار خلاف خواسته خود را نداشته و معمولا هر مخالفت را بدون دلیل و به خاطر نیتی خاص تفسیر می کند.)
به دلیل ارتباط کمتر با کودکان و تماس بیشتر با بزرگسالان، مقتضاي کودکی خود را بروز ندهد و رفتاري مانند بزرگسالان داشته باشد (نتواند آن گونه که لازم است بچگی کند).
به دلیل خود محوري، سختتر با دیگران ارتباط برقرار کند/ دوست پیدا کند.
به دلیل نداشتن الگویی از جنس مخالف در خانواده، آسیب پذیري بیشتر از لحاظ جنسی و روابط اجتماعی داشته باشد.
مواردي که باید همواره به یاد داشت:
مهد کودك می تواند محیط مناسبی براي فرزندان شما در برخی از ابعاد باشد ولی به هیچ عنوان نمی تواند جاي خواهر/ برادر را براي فرزند شما پر کند.
والدین تک فرزند، فرزندان خود را از داشتن خواهر/ برادر محروم می کنند.
فرزندان پدر و مادري که تک فرزند هستند نیز وابستگانی مانند: خاله، عمه، عمو و دایی نخواهند داشت.
معایب تک فرزندی از بعد جامعه
رواج تک فرزندي باعث می شود که جمعیت کشور رو به پیري برود و فضاي جوانی و شادابی کمتر دیده شود.
رواج تک فرزندي و تداوم آن در جامعه باعث می شود که در طول زمان جمعیت کشور کم شود.
کاهش نسل جوان و پیرشدن جمعیت، می تواند چرخه تولید و اقتصاد جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.
زمانی که نیروي کار فعال و پویاي جامعه کم باشد، آن جامعه بیشتر دچار رکود اقتصادي و تولید خواهد شد.
با توجه به اینکه تمایل به تک فرزندي در خانواده هاي تحصیلکرده بیشتر دیده می شود، می تواند سبب کاهش متوسط ضریب هوشی جامعه شود.
با توجه به زیاد شدن امید به زندگی، تک فرزندان نمی توانند به راحتی همه مسوولیت نگهداري از پدر و مادر مسن خود را تقبل کنند و بنابراین نیاز به خانه ها و محل هاي نگهداري سالمندان افزایش می یابد.
خلاصه ای از تبعات منفی تک فرزندی بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی:
تبعات منفی بر سلامت جسمی:
افزایش احتمال چاقی در مقاطع مختلف سنی
کم شدن فعالیت جسمی و افزایش ساعت تماشای تلویزیون
افزایش احتمال بیماری روماتیسم مفصلی جوانان
افزایش احتمال وقوع سرطان ALL (با قطعیت کمتری نسبت به موارد فوق)
تبعات منفی بر سلامت روانی:
افزایش احتمال اختلالات شخصیتی نسبت به جامعه عمومی
افزایش احتمال ابتلا به اختلالات گفتاری
پایین تر بودن سطح شاخص های بهداشت روان (استرس، افسردگی و ...) در دانش آموزان تک فرزند
تبعات منفی از دست دادن تک فرزند بر جنبه های مختلف سلامت جسمی و روانی والدین، از جمله ابتلا به افسردگی و بیماری های مزمن بسیار بیشتر از خانواده های چندفرزند می باشد.
تبعات منفی بر سلامت اجتماعی:
افزایش احتمال طلاق در بزرگسالی که حتی تا 3 برابر احتمال طلاق را در مردان تک فرزند افزایش می دهد.
صفاتی همچون خوش بینی به آینده، وظیفه شناسی، قابل اعتماد بودن، رقابت جویی، خطرپذیری در محیط کار کمتر است.
افزایش احتمال ارتکاب به جرائم خشونت آمیز در پسران تک فرزند
سوء رفتارهای جنسی از جمله تمایل به ارتباط با دوست پسر در دختران تک فرزند بیشتر است
تک فرزند به هنگام ورود به جامعه از حیث رفتارهای تعاملی از مهارت کمتری برخوردار است، چراکه قرار بوده این مهارت را در آزمایشگاه خدادادی خانواده (در عمل) و با وجود خواهر و برادر یاد بگیرد.
لازم به ذکر است مطالعاتی نیز منتشر شده اند که به جنبه های مثبت تک فرزندی پرداخته اند ولی تعداد آنها در قیاس با مطالعاتی که به تبعات منفی آن پرداخته اند کمتر است. مطالعات متعدد در چین بر این باورند که به موازات افزایش تعداد خانواده های تک فرزند باید انتظارات تغییرات گسترده ای را در رفتار جامعه چین داشت به طوری که از آن به عنوان "بمب ساعتی رفتاری" نام برده اند.
