در نشستی با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه شهرستان گناباد، ضمن بیان اهمیت اجرای سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه جمعیت، چالش‌های پیش روی کشور در این حوزه تشریح شد.
به گزارش وبدا، جمعیت سالمندان ایران در سال ۱۳۵۵ پنج درصد جمعیت کشور بود. ۴۳ سال طول کشید تا جمعیت سالمندی ایران به ۱۰ درصد برسد و دو برابر شود. پیش‌بینی‌ها بر اساس سناریوهای جمعیتی این است که از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۲۳ یعنی طی ۲۳ سال جمعیت سالمندی ایران دو برابرمی شود و به ۲۰ درصد می‌رسد و بعدازآن بازهم شتاب ادامه پیدا می‌کند. طوری که جمعیت سالمندی در سال ۱۴۳۵ از یک‌سوم جمعیت کشور عبور می‌کند و این‌یک زنگ هشدار است.
اهمیت همین موضوع باعث شده است تا معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد، جلسات آموزشی و تبیینی با حضور اقشار فعال و اثرگذار سطح شهرستان در حوزه‌های فرهنگی برگزار کند که در همین راستا نشستی با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه شهرستان گناباد برگزار شد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد در ابتدای این نشست از جمعیت به عنوان یکی از مولفه‌های تاثیرگذار هر جامعه و کشوری یاد کرد و افزود: متاسفانه طی 20 سال گذشته، رشد جمعیت از 3/5 در اوایل دهه 60 به کمتر از یک درصد در شرایط کنونی رسیده است.
دکتر جواد صادقی نسب با بیان اینکه 15 تا ۶۴ سالگی را به عنوان سن مولد بودن در نظر می‌گیرند، گفت: وقتی 30درصد جمعیت به سالمندی می‌رسد یعنی یک سوم افراد از حالت فعال و تولیدکننده به مصرف کننده و نیازمند خدمات حمایتی تبدیل می‌شوند.
وی، نرخ باروری کلی جمعیت را تعداد فرزندانی که یک خانم می‌تواند به دنیا آورد، تعریف کرد و افزود: این نرخ از حدود 6 در چند دهه گذشته به کمتر از 2 در شرایط کنونی رسیده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد به نرخ باروری کلی و شاخص رشد جمعیت در دانشگاه اشاره و تصریح کرد: بر اساس اطلاعات سامانه ثبت احوال استان، میزان نرخ باروری کلی شهرستان گناباد طی چند سال اخیر روند کاهشی داشته و در سال 1399 به 1.9 رسیده است، همچنین این میزان در شهرستان بجستان نیز روند کاهشی داشته و در سال 1399 به 1.7 رسیده است که در هر 2 شهرستان این شاخص به زیر نرخ جانشینی رسیده است.
دکتر صادقی نسب با بیان اینکه نرخ رشد جمعیت در شهرستان‌های گناباد و بجستان طی چند سال اخیر روند کاهشی داشته است، گفت: روند تعداد موالید ثبت شده در پورتال ثبت احوال تا سال 1398 در هر 2 شهرستان سیر نزولی و در سال 1399 کمی افزایش داشته است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد با تاکید بر ضرورت استفاده از پنجره باز جمعیتی کشور گفت: اگر جمعیت سن کار یا مولد جامعه بیشتر از دوسوم جمعیت کل آن کشور باشد، پنجره جمعیتی آن کشور، باز محسوب می‌شود که در حال حاضر کشور ما در این دوران قرار دارد.
دکتر صادقی نسب افزود: در صورتی که از این دوران طلایی که از سال 1385 آغاز شده و در خوشبینانه‌ترین حالت تا سال 1425 ادامه خواهد داشت به خوبی استفاده نشود، توازن میان جمعیت مولد و سالمند به هم خورده و رشد سریع جمعیت سالمندان، کشور را با مشکلات مختلف اجتماعی، اقتصادی، تولیدی و ... مواجه خواهد کرد.
رئیس واحد سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشت هم در این مراسم، با اشاره به ابلاغ سیاست‌های جدید جمعیتی از اردیبهشت 1393 اظهار کرد: پنجره جمعیتی باز برای هر جمعیتی تنها یک بار اتفاق می‌افتد و در صورتی که از این فرصت که بخش زیادی از آن هم گذشته است به خوبی استفاده نکنیم، با چالش‌های جدی در دهه‌های آینده مواجه خواهیم بود.
عباس علیمردانی با اشاره به کاهش نرخ باروری کلی کشور از 6/8 به 1/6 در طی چهل سال گذشته افزود: نرخ باروری کلی شهرستان گناباد در سال گذشته 1/9 بوده است.
وی با بیان اینکه نرخ رشد جمعیت شهرستان گناباد از 1/6 در سال 1389 به یک رسیده است، خاطرنشان کرد: روند کاهشی ازدواج، تاخیر در ازدواج و کاهش تعداد موالید از جمله چالش‌های مهم پیش روی جمعیت کشور است.
علیمردانی با بیان اینکه بر اساس آمارهای موجود، بیش از 11 میلیون دختر و پسر در آستانه ازدواج به سن تجرد قطعی رسیده‌اند، گفت: بررسی الگوهای باروری کشور بر حسب تحصیلات زنان نشان می‌دهد که متاسفانه خانم‌های دارای مدرک کارشناسی ارشد به بالا کمترین باروری دارند و خیلی هم دیر اقدام به فرزندآوری می‌کنند.
رئیس واحد سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشت، روند افزایشی طلاق، افزایش سن ازدواج، افزایش میانگین فاصله بین تولد فرزندان، مهیا نبودن فرصت‌های شغلی و ... را از جمله چالش‌های جمعیت عنوان و اظهار کرد: بیشترین طلاق‌ها در 5 سال اول زندگی و بیشتین فراوانی آن در مناطق شهری است.
علیمردانی تصریح کرد: میانگین سن ازدواج دختران در شهرستان گناباد به 22.8 و در پسران به 28.6 سال و در شهرستان بجستان این میزان در دختران به 20.2 و در پسران به 26.5 در سال 1399 رسیده است.
وی با اشاره به روند گروه‌های عمده سنی از سال 35 تا 95 گفت: در این مدت جمعیت سالمندی از 3/5 به 6/1 رسیده و میانگین سنی جمعیت هم از 22/4 به 31 سال رسیده است.
وی، ناباروی، سقط و آسیب‌های اجتماعی را از دیگر مخاطرات پیش روی جمعیت دانست و افزود: توجه بیش از حد پدر و مادر، عدم تعامل فرزند با برادر و خواهر، قابل مقایسه نبودن تعامل بین برادر و خواهر با مهدکودک، تمایل بیشتر به بازی‌ها و سرگرمی‌های انفرادی و گوشه‌گیری بیشتر از جمله پیامدهای تک فرزندی است.
وی با بیان اینکه شاخص سالخوردگی جمعیت در سال 1395 به 25/4 رسیده است، گفت: شاخص سالخوردگی جمعیت نسبت افراد بالای 65 ساله به افراد کمتر از 15 سال است.
علیمردانی با اشاره به گزارش منتشر شده در سال 2015 اظهار کرد: الان کمتر از 10 درصد جمعیت کشور سالمند هستند و در صورتی که مداخله جدی در جمعیت صورت نگیرد در سال 2050 ایران جزء جمله کشورهایی خواهد بود که بیش از 30 درصد جمعیت آن را سالمندان تشکیل خواهند داد.
وی با اشاره به سیاست‌ها و راهبردهای حمایتی برای مقابله با کاهش باروری، بر همکاری همه دستگاه‌ها و نهادها در راستای تقویت برنامه‌های بین بخشی طرح صیانت از جمعیت تاکید کرد.
