خودکشی، سیزدهمین علت مرگ در دنیا و سومین علت مرگ و میر در گروه سنی 15 تا 44 سال محسوب می‌گردد.
امروزه خودکشی به عنوان اساسی‌ترین مشکل سلامت عمومی در سراسر جهان شناخته شده است به طوری که هر ساله حدود یک میلیون نفر در اثر خودکشی به زندگی خود خاتمه می‌دهند. این پدیده به عنوان سیزدهمین علت مرگ در دنیا و سومین علت مرگ و میر در گروه سنی 15 تا 44 سال محسوب می‌گردد.
خودکشی را می‌توان به عنوان اقدام آگاهانه در آسیب به خود که به مرگ منتهی می‌گردد، تعریف نمود. اقدام به خودکشی با خودکشی متفاوت است، تفاوت آن با خودکشی در آن است که در اقدام به خودکشی فرد لزوماً خواهان مرگ نیست بلکه به این وسیله می‌خواهد احساسات خود را بیان کرده و رفتار دیگران را نسبت به خود تغییر دهد. همچنین ممکن است فرد در پی جلب توجه دیگران نیز باشد.
مطالعات حاکی از آن است 20 تا 70 درصد کسانی که خود را کشته‌اند، حداقل یکبار در گذشته اقدام به خودکشی داشته‌اند. در اکثر مطالعات، اقدام به خودکشی در زنان بیشتر از مردان است. اما میزان مرگ در اثر خودکشی در مردان بیشتر است. خودکشی فقط از دست رفتن و مرگ یک فرد نیست بلکه یک تراژدی برای والدین، همسر و فرزندان و سایر اعضاء خانواده و دوستان است که ممکن است زندگی آنها را از جنبه‌های مختلف روانشناختی، اجتماعی و اقتصادی تحت تاثیر قرار دهد.
اگر چه نرخ خودکشی در کشورهای مختلف متفاوت است ولی به طور کلی آمارها نشان می‌دهد که میزان خودکشی در 50 سال اخیر، 60 درصد افزایش یافته است، بنابراین خودکشی از جمله مشکلاتی است که توجه فوری و اورژانسی مراکز بهداشتی را می‌طلبد.
بسیاری از افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند، داوطلبانه در مورد افکار و یا نقشه خود برای خودکشی صحبت نمی‌کنند و ممکن است به دلایل دیگری به مراکز بهداشتی مراجعه کنند. غربالگری و ارزیابی خطر خودکشی و متعاقب آن طراحی برنامه‌ای برای مدیریت آن یکی از مهمترین و حساس‌ترین وظایف کسانی است که در این مراکز کار می‌کنند. به ویژه کارشناسان سلامت روان که با افرادی کار می‌کنند که مشکلات و اختلالات روان پزشکی دارند باید نسبت به احتمال خودکشی در مراجعان خود حساس بوده و بتوانند به شکل دقیقی آن را ارزیابی و مدیریت کرده و یا در صورت لزوم ارجاع مناسب را انجام دهند.
درمان اختلالات روانی زیر بنایی مانند افسردگی نقش مهمی در کاهش خطر خودکشی دارد اگر چه باید به خاطر داشت که درمان افسردگی شرط لازم ولی نه کافی برای کاهش خطر خودکشی است.
بدیهی است کار روی خودکشی یکی از اضطراب برانگیزترین و چالش آورترین حوزه‌های کاری برای اغلب متخصصان است ولی کارشناسان سلامت روان باید دانش، مهارت و شایستگی‌های ضروری برای شناسایی، ارزیابی و مدیریت آن را داشته باشند.
واحد سلامت رواني، اجتماعي، اعتياد و الكل معاونت بهداشت دانشگاه
