هفته اول اسفندماه، به عنوان هفته سلامت مردان ایران نامگذاری شده است و " ورزش؛ کلید طلایی سلامت مردان " شعاری است که امسال برای این هفته انتخاب شده است.
در جامعه کنونی به جهت استفاده ازسرگرمى هاى کم تحرک و الکترونیکى محدودیت هایی براى فعالیت بدنى بوجود آمده است. امروزه تفریحات غیر فعال مثل تماشای تلویزیون در حال افزایش است. نتیجه این تغییرات در زندگی، افزایش میزان چاقی، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی را به همراه دارد. شیوه زندگی فعال در بهبود کیفیت زندگی انسان اثر گذاشته و باعث بهبود و افزایش تعادل، قدرت، هماهنگی، انعطاف پذیری و تحمل در آنان خواهد شد.
حرکات جسمانی و فعالیت بدنی منظم به همراه عادات غذایی خوب تاثیر فراوانی در ارتقاء سلامت داشته و از بسیاری بیماریها و حالاتی که علت عمده مرگ و میر و ناتوانی در جهان است، پیشگیری می نماید. در این مقاله اثرات مثبت فعالیت بدنی بر بدن به صورت خلاصه بیان خواهد شد.
تأثیر فعالیت بدنی بر دستگاه اسکلتی عضلانی
آرتروز، شایع ترین بیماری مفصلی در انسان است. چاقی عامل خطر مهمی برای آرتروز مفصل ران و زانو محسوب می شود. کاهش وزن، باعث کاهش درد و نشانه های بیماری آرتروز زانو می شود و نقش قابل توجهی در افزایش کیفیت زندگی روزمره دارد. کاهش وزن، فشار اضافی را از روی مفاصل ملتهب برداشته، موجب تخفیف علائم آرتروز شامل درد هنگام حرکت، خشکی صبحگاهی و احساس ضعف عضلانی و ... می شود.
یکی از تصورات غلط و متداول بین مردم، مضر دانستن پیاده روی و بالا و پایین رفتن از پله برای افراد سالم است. در حالی که فشار بر سطح مفصلی در افراد سالم، باعث تغذیه بهتر سطوح مفصلی و تقویت عضلات اطراف مفصل شده که مانع از سایش و فرسودگی زود هنگام سطوح مفصلی و در نتیجه پیشگیری از آرتروز می شود. باید توجه داشت در افراد مبتلا به آرتروز زانو، پایین رفتن از پله موجب تشدید علائم آرتروز می گردد.
تأثیر فعالیت بدنی بر سیستم قلبی و عروقی
فعالیت بدنی مناسب، موجب قویتر شدن عضله قلب و منظم تر شدن ضربان قلب می شود. از طرفی موجب تقویت عضلات شده و با گشاد کردن عروق و افزایش جریان خون، مانع از تنگی عروق در اثر رسوب مواد چربی در داخل رگ ها می شود.
تاثیر فعالیت بدنی بر دستگاه گوارش
شناخته شده ترین اثرات فعالیت بدنی مناسب بر سیستم گوارش، افزایش حرکات روده و جلوگیری از یبوست مزمن است. همچنین فعالیت بدنی موجب تسریع حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش می شود که سبب خواهد شد جدار مخاطی قسمت های انتهایی دستگاه گوارش، مدت زمان کمتری در معرض مواد باقیمانده از عملیات هضم باشند.
تأثیر فعالیت بدنی بر سلامت روان
فعالیت بدنی منظم موجب بهبود اختلال خواب و تسهیل در روند به خواب رفتن و پیشگیری ازابتلاء به اضطراب و افسردگی می شود.
سایر اثرات مثبت ورزش و فعالیت بدنی
فعالیت بدنی با اثر مثبت بر روی میزان چربی خون، موجب کاهش چربی خون مضر( تری گلیسرید و تا حدی LDL ) و افزایش چربی خون مفید (HDL) شده و از این طریق هم به سلامت قلب و عروق کمک می کند. همچنین از ابتلا به سرطان سینه، رحم، پروستات و روده پیشگیری می نماید.
معمولا میزان فعالیت بدنی مطلوب افراد در طول هفته به صورت یک هرم در نظر گرفته می شود. فعالیت های روزمره زندگی در پایین ترین سطح (سطح یک هرم) قرار می گیرد. در این سطح فعالیت هایی مانند پیاده روی مسیر کاری روزانه، استفاده از پله به جای آسانسور، رسیدگی به حیاط خانه، باغچه و ... قرار می گیرند. این فعالیت ها باید در تمام یا اکثر روز های هفته تکرار شود.
در سطح دوم هرم، ورزش های تفریحی مثل دوچرخه سواری، شنا، دویدن آهسته، کوهنوردی، طناب زنی، و ... قرار می گیرند. این فعالیت ها می بایست در 3 تا 6 روز هفته تکرار شود.
در سطح سوم هرم، فعالیت های انعطاف پذیری و آمادگی عضلانی قرار دارند که سبب جلوگیری از محدودیت حرکت مفصل، جلوگیری از صدمات، افزایش توانایی ورزشی، کاهش درد عضلانی اسکلتی و ... میشوند. این فعالیت ها نیز باید در 3 تا 7 روز هفته تکرار شود.
در سطح چهارم هرم، فعالیت هایی قرار دارند که کمترین زمان صرف شده در طول هفته برای این نوع فعالیت ها باید در نظر گرفته شود. فعالیت هایی مانند دیدن تلویزیون، کار با کامپیوتر و تفریحات کامپیوتری و یا سرگرمی های بدون فعالیت بدنی مانند شطرنج و غیره در این گروه قرار می گیرند. میزان این گونه فعالیت ها، باید حداکثر دو ساعت در شبانه روز باشد.
بنابراین برای بهبود و حفظ سلامتی لازم است روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط داشته باشید. بیشتر فعالیت ها را میتوانید با امور روزانه خود انجام دهید.
