سر
طان روده بزرگ بعد از سرطان‌های معده، پروستات و مثانه چهارمین سرطان شایع در مردان به شمار می‌رود که با شیوه زندگی ناسالم ارتباط زیادی دارد.
بیماری‌های غیرواگیر بزرگترین عوامل تهدیدکننده حیات انسان‌ها در جهان محسوب می‌شوند، چراکه 60% مرگ‌ها به دلیل بیماری‌های غیرواگیری همچون بیماری‌های قلبی ـ عروقی، تنفسی، سرطان‌ها و دیابت) رخ می‌دهد. اما نکته نویدبخش این است که اکثر بیماری‌های غیرواگیر با حذف عوامل خطر قابل پیشگیری هستند. علیرغم اینکه سالیانه بیش از نود هزار نفر در ایران مبتلا به سرطان می‌شوند ولی با این وجود بروز سرطان در ایران کمتر از متوسط جهانی است.
سرطان روده بزرگ(کولورکتال) یکی از سرطان‌های شایع در ایران است که با تغییر سبک زندگی و انجام اقدامات تشخیصی زودرس می‌توان از ابتلاء و مرگ و میر ناشی از این بیماری جلوگیری کرد؛ سرطان روده بزرگ یک فرآیند چند مرحله‌ای و یک بیماری خاموش است که باید جدی گرفته شود، این بیماری می‌تواند به سایر بافت‌های دیگر بدن حمله کند یا در آن‌ها تکثیر یابد. بیمارانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند ممکن است در مراحل اولیه هیچ علامتی نداشته باشند.
عوامل خطر ساز سرطان روده بزرگ:
* افزایش سن: هر چه سن بالاتر رود، زمان بیشتری برای ایجاد این تغییرات وجود دارد و در نتیجه احتمال بروز سرطان بیشتر است.
* سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ، بیماری التهابی روده، فعالیت بدنی ناکافی، افزایش وزن، مصرف دخانیات، مصرف کم میوه و سبزیجات و مصرف گوشت قرمز( افرادی که روزانه بیش از 80 تا 90 گرم گوشت قرمز مصرف می‌کنند در معرض خطر بالاتری برای ابتلاء به سرطان روده بزرگ دارند. بنابراین باید تعادل را در مصرف گوشت قرمز رعایت کرد. در مورد نحوه پخت هم اگر گوشت را در دمای بسیار زیاد آماده کنیم به ویژه در زمان کباب کردن خطر سرطان بالاتر می‌رود.)
اصول خودمراقبتی برای پیشگیری از سرطان روده بزرگ:
سرطان روده بزرگ یکی از قابل پیشگیری‌ترین سرطان‌هاست. با ایجاد تغییرات ساده در سبک زندگی و انجام توصیه های ذیل می‌توان از وقوع سرطان روده بزرگ جلوگیری نمود:
* سیگار نکشید.
* الکل ننوشید.
* فعالیت بدنی کافی داشته باشد (150 دقیقه فعالیت بدنی منظم و مستمر با شدت متوسط در هفته)
* وزن خود را متعادل نگه دارید
* رژیم غذایی مناسب داشته باشید (مصرف روزانه 5 وعده یا 400 گرم میوه، محدود کردن مصرف گوشت قرمز و غذاهای فست فود و ...)
* مصرف برخی داروها(با مشورت پزشک) مثل فولیک‌اسید، کلسیم و ..... نیز با کاهش احتمال بروز سرطان روده بزرگ همراه بوده‌اند.
* علائم هشدار دهنده سرطان مانند خونریزی دستگاه گوارش تحتانی، تغییر در عادات اجابت مزاج و کاهش وزن را جدی بگیرید.
* از سن 50 سال به بعد جهت انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع به مراکز و پایگاه‌های سلامت جامعه مراجعه نمایید.
*اگر سابقه فردی و خانوادگی سرطان روده بزرگ دارید به صورت دوره‌ای ارزیابی‌های کامل‌تری مانند کولونوسکوپی انجام دهید.
امید است با عمل به این توصیه‌ها و اتخاذ شیوه زندگی سالم، شاهد وقوع کمتر سرطان روده بزرگ، ناتوانی و مرگ و میر متعاقب آن باشیم.
معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد
